مروری بر ساقه گیاهان
نوشته شده توسط : فرخنده پارسا
ساقه
 بخشی از محور اصلی گیاه است 
که معمولا بیرون از خاک و بطور قائم در فضا قرار دارد. 
البته ساقه‌هایی وجود دارند که بطور افقی در زیر یا روی خاک قرار دارند.
ساقه 
اندامی است که شاخه و برگها را روی خود نگه میدارد
 که در جابجایی شیره خام و پرورده نقش دارند.
شکل کلی ساقه مخروطی شکل است. 
یعنی در ناحیه که در سطح خاک قرار دارد.
 قطر بیشتری دارد و در انتها باریک است. 
بعضی از گیاهان نیز ساقه استوانه‌ای دارند. 
ساقه در زندگی گیاه نقشهای مختلف و بسیار مهمی دارد که عبارتند از : 
نگهداری ، هدایت ، تولید بافتهای جدید ، اندوختن مواد فتوسنتز را بر عهده دارند. 
ساقه به گیاه استحکام میبخشد 
و برگها را بوسیله شاخه‌ها در سطوح مختلف نگه می‌دارد.
گل ومیوه نیز به گونه‌ای روی شاخه‌ها قرار دارند. 
ساقه مسیرانتقال آبو نمکهای کانی از ریشه به برگهاست.
ساقه برخی گیاهان قادر است مواد گوناگون را در بافتهای خود ذخیره کند.
 مثلا ساقه نیشکر، قند و ساقه زیرزمینی سیب زمینی نشاسته 
و ساقه گون ، کتیرا  را ذخیره می‌کند.
 ساقه با تولید بافتهای جدید در رشد طولی و قطری آن نقش دارد. 
یاخته‌های سطحی یاخته‌های جوان که دارای کلروفیل‌اند 
میتوانند همانند برگ عمل فتوسنتز را انجام دهند.
 اما این نقش در زندگی گیاه اهمیت چندانی ندارد. 
ساقه‌ها عموما از لحاظ بافت نگاهدارنده غنی هستند
 اما ساقه‌های آبی نیازی به بافت نگهدارنده ندارند، از اینرو نرمند. 
 

انواع ساقه:

ساقه ها را بر اساس زیستگاه،  یا محیط زندگی به

 سه دسته کلی تقسیم می کنند که عبارتند از:

ساقه آبی

نوعی از ساقه میباشد که نرم تر از ساقه های هوایی میباشد

 و فضای بین سلولی فراوانی دارد.

ساقه های هوایی

نوعی ازساقه است که خود در دو گروه طبقه بندی میشودکه عبارتند از::

ساقه هوایی راست که بافت مقاوم زیادی دارد.

ساقه هوایی علفی که مقاومت زیادی ندارند

 و درضمن  حالتهای بالارونده، خزنده و پیچنده دیده میشود.

مانند:

توت فرنگی ساقه هوایی علفی خزنده دارد.

لوبیا ساقه هوایی علفی پیچنده دارد.

انگور ساقه علفی بالارونده دارد.

ساقه های زیرزمینی

نوعی ساقه بدون کلروپلاست است که به چهار نوع تقسیم میشود.

ریزوم

ریزوم نوعی ساقه زیرزمینی است که به شکل افقی قرار میگیرد.

 سالانه روی ریزومها جوانه ای ایجاد میشود 

که میتواند رشد کند و به ساقه هوایی تبدیل شود.

 زنبق از جمله گیاهانی است که ریزوم دارد.

غده

آیا میدانستید که ما  از  

قسمت ساقه گیاه سیب زمینی استفاده میکنیم

 سیب زمینی نوعی ساقه زیرزمینی و گوشتی به نام غده دارد 

که مواد غذایی را در خود ذخیره میکند.

بنه

بنه نوعی ساقه زیرزمینی است که محل اندوخته شدن مواد غذایی میباشد. 

زعفران، سیر و گل گلایول در ساختار خود بنه دارند.

پیاز

شناخته شده ترین شکل این نوع ساقه در پیاز خوراکی دیده میشود. 

در پیاز فلسهایی وجود دارند که مواد غذایی را ذخیره میکنند. 

سنبل، لاله و سوسن نیز گلهایی دارای پیاز هستند.

البته  ساقه‌های هوایی و زیرزمینی بر حسب

طول عمر ، نوع گیاه و نیاز به حفاظت در برابر تغییرات اقلیمی محیط 

و نحوه رشد به چند نوع تقسیم میکنند.

  • ساقه بازدانگان و دو لپه‌ایهای چوبی:
    مانند:
  • گردو ، سیب، کاج، بلوط.
  • ساقه گیاهان دو لپه‌ای علفی:
    مانند:
  • لوبیا ،نخود، آفتابگردان، شمدانی.
  •  
  • ساقه گیاهان تک لپه‌ای:
    مانند:
  • ذرت ، جو ،گندم، مارچوبه، نخل.
  • ساقه‌های تغییر شکل یافته: 
  • مانند:
  • ساقه زیرزمینی سیب زمینی
  • ، پیاز ، ساقه خزنده توت فرنگی  و زنبق.

به طور خلاصه مهمترین وظایف ساقه عبارتند از:

ساقه قسمتهای هوایی گیاه را استوار نگه میدارد
ساقه مواد غذایی را انتقال می دهد، 
این مواد به وسیله ی آوندها که در ساقه وجود دارد انجام میشود. 
در گیاه دو نوع آوند وجود دارد:
آوندهای چوبی: 
بعد از اینکه آب و مواد معدنی توسط ریشه جذب شد، 
توسط آوندهای چوبی که در مرکز ساقه قرار دارد به برگ میرسد. 
تمام برگها طی عملیات فتوسنتز تولید مواد هیدروکربنه میکنند 
این مواد به شیره پروده معروف هستند.
آوندهای آبکش:
 شیره پروده در آوندهای آبکش حرکت میکنند.
 آوندهای آبکش روی سطح گیاه و داخل پوسته ی آن قرار دارد. 
مواد شیره پرورده به این ترتیب در تمام قسمتهای گیاه مصرف میشود.
استفاده از ساقه، برخی از مواد غذایی مورد نیاز گیاه تولید میشود.
با استفاده از ساقه، مواد غذایی مورد نیاز گیاه، ذخیره میشود.
با استفاده از ساقه، میتوان عملیات تکثیر را انجام داد.
 
 
 




:: بازدید از این مطلب : 74
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : پنج شنبه 5 فروردين 1400 | نظرات ()
مطالب مرتبط با این پست
لیست
می توانید دیدگاه خود را بنویسید


نام
آدرس ایمیل
وب سایت/بلاگ
:) :( ;) :D
;)) :X :? :P
:* =(( :O };-
:B /:) =DD :S
-) :-(( :-| :-))
نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

آپلود عکس دلخواه: